威妥玛拼音及其与汉语拼音的对照表

一、威妥玛拼音方案和汉语拼音方案对比

剑桥大学汉语教授威妥玛(T. F. Wade,1818—1895)在华任职期间,为方便外国人(主要是使用英语的人)学习和掌握汉语,由他根据北京读书音制订的拉丁字母拼音方案给汉字注音。这个方案以后被普遍 用来拼写中国的人名、地名等,一般称为威妥玛拼音。1958年2月11日,全国人大批准颁布《中文拼音方案》后,威妥玛拼音停止使用。《中文拼音方案》1958年2月11日,全国人大批准颁布《中文拼音方案》,这是中国人自己按照科学的语音学原理制定的专门拼写标准普通话的方案;1979年起,联合国决定采用《中文拼音方案》作为在各种拉丁字母文字中中国人名、地名的标准;1981年8月,国际标准化组织通过决议,规定把《中文拼音方案》作为文献工作中拼写有关中国的名称、词语的国际标准。1997年美国国会图书馆采用汉语拼音方案。

 

二、中文姓名音译说明

外文资料中文姓名音译通常采用的是威妥玛拼音,但是有些音译并不规范,已形成了一些习惯用法。如:孔子 konfucius,孙中山 sun yat-sen,毛泽东 MaoZedong,蔣介石Chiang Kai-shek。

 

三、威妥玛拼音和汉语拼音对照表

Wade-Giles / 韦氏拼音 Pinyin / 汉语拼音 Wade-Giles / 韦氏拼音 Pinyin / 汉语拼音
a a mi mi
ai ai miao miao
an an mieh mie
ang ang mien mian
ao ao min min
cha zha ming ming
ch'a cha miu miu
chai zhai mo mo
ch'ai chai mou mou
chan zhan mu mu
ch'an chan na na
chang zhang nai nai
ch'ang chang nan nan
chao zhao nang nang
ch'ao chao nao nao
che zhe nei nei
ch'e che nen nen
chen zhen neng neng
ch'en zhen ni ni
cheng zheng niang niang
ch'eng cheng niao niao
chi ji nieh nie
ch'i qi nien nian
chia jia nin nin
ch'ia qia ning ning
chiang jiang niu niu
ch'iang qiang no nuo
chiao jiao nu nu
ch'iao qiao nuan nuan
chieh jie nung nong
ch'ieh qie
chien jian nüeh nüe
ch'ien qian o e
chih zhi ou ou
ch'ih chi pa ba
chin jin p'a pa
ch'in qin pai bai
ching jing p'ai pai
ch'ing qing pan ban
chiu jiu p'an pan
ch'iu qiu pang bang
chiung jiong p'ang pang
ch'iung qiong pao bao
cho zhuo p'ao pao
ch'o chuo pei bei
chou zhou p'ei pei
ch'ou chou pen ben
chu zhu p'en pen
ch'u chu peng beng
chua zhua p'eng peng
chuai zhuai pi bi
ch'uai chuai p'i pi
chuan zhuan piao biao
ch'uan chuan p'iao piao
chuang zhuang pieh bie
ch'uang chuang p'ieh pie
chui zhui pien bian
ch'ui chui p'ien pian
chun zhun pin bin
ch'un chun p'in pin
chung zhong ping bing
ch'ung chong p'ing ping
chü ju po bo
ch'ü qu p'o po
chüan juan pou ou
ch'üan quan pu bu
chüeh jue p'u pu
ch'üeh que sa sa
chün jun sai sai
ch'ün qun san san
en en sang sang
erh er sao sao
fa fa se se
fan fan sen sen
fang fang seng seng
fei fei sha sha
fen fen shai shai
feng feng shan shan
fo fo shang shang
fou fou shao shao
fu fu she she
ha ha shen shen
hai hai sheng sheng
han han shih shi
hang hang shou shou
hao hao shu shu
hei hei shua shua
hen hen shuai shuai
heng heng shuan shuan
ho he shuang shuang
hou hou shui shui
hsi xi shun shun
hsia xia shuo shuo
hsiang xiang so suo
hsiao xiao sou sou
hsieh xie ssu si
hsien xian su su
hsin xin suan suan
hsing xing sui sui
hsiu xiu sun sun
hsiung xiong sung song
hsü xu szu si
hsüan xuan ta da
hsüeh xue t'a ta
hsün xun tai dai
hu hu t'ai tai
hua hua tan dan
huai huai t'an tan
huan huan tang dang
huang huang t'ang tang
hui hui tao dao
hun hun t'ao tao
hung hong te de
huo huo t'e te
i yi teng deng
jan ran t'eng teng
jang rang ti di
jao rao t'i ti
je re tiao diao
jen ren t'iao tiao
jeng reng tieh die
jih ri t'ieh tie
jo ruo tien dian
jou rou t'ien tian
ju ru ting ding
juan ruan t'ing ting
jui rui tiu diu
jun run to duo
jung rong t'o tuo
ka ga tou dou
k'a ka t'ou tou
kai gai tu du
k'ai kai t'u tu
kan gan tuan duan
k'an kan t'uan tuan
kang gang tui dui
k'ang kang t'ui tui
kao gao tun dun
k'ao kao t'un tun
kei gei tung dong
ken gen t'ung tong
k'en ken tzu zi
keng geng tz'u ci
k'eng keng tsa za
ko ge ts'a ca
k'o ke tsai zai
kou gou ts'ai cai
k'ou kou tsan zan
ku gu ts'an can
k'u ku tsang zang
kua gua ts'ang cang
k'ua kua tsao zao
kuai guai ts'ao cao
k'uai kuai tse ze
kuan guan ts'e ce
k'uan kuan tsei zei
kuang guang tsen zen
k'uang kuang ts'en cen
kuei gui tseng zeng
k'uei kui ts'eng ceng
kun gun tso zuo
k'un kun ts'o cuo
kung gong tsou zou
k'ung kong ts'ou cou
kuo guo tsu zu
k'uo kuo ts'u cu
la la tsuan zuan
lai lai ts'uan cuan
lan lan tsui zui
lang lang ts'ui cui
lao lao tsun zun
le le ts'un cun
lei lei tsung zong
leng leng ts'ung cong
li li wa wa
liang liang wai wai
liao liao wan wan
lieh lie wang wang
lien lian wei wei
lin lin wen wen
ling ling weng weng
liu liu wo wo
lo luo wu wu
lou lou ya ya
lu lu yai yai
luan luan yang yang
lun lun yao yao
lung long yeh ye
yen yan
lüan luan yin yin
lüeh lüe ying ying
ma ma yo yo
mai mai yu you
man man yung yong
mang mang yu
mao mao yan yuan
mei mei yüeh yue
men men yün yun
meng meng